ورقه اخترع

ورقه ثبت پس از ثبت اختراع در اداره مالکیت صنعتی طبق قانون علائم تجارتی و اختراعات به فرد مخترع یا وکیل او داده می‌شود. این ورقه دال بر ثبت اختراع می‌باشد که بر طبق قانون برای دارنده آن موجد حقوقی ویژه‎ای می‌باشد. ورقه اختراع تحت هیچ شرایطی قابل تمدید و تجدید نیست. همچنین ورقه اختراع به این معنا نیست که تقاضاکننده یا موکل او مخترع واقعی می‌باشد بلکه بر اساس ماده 40 قانون ثبت، هرگونه معامله راجع به ورقه اختراع باید به موجب سند رسمی به عمل آید و در دفتر ثبت اختراعات نیز به ثبت برسد. بر طبق ماده 43 نیز مخترع موظف و مکلف است تا هرگونه تغییر در اختراع خود را به اداره مالکیت صنعتی گزارش دهد.

چگونگی اقامه دعوی برای بطلان ورقه اختراع

همانطور که در ابتدای بحث نیز متذکر شدیم، اداره مالکیت صنعتی صادرکننده ورقه اختراع می‌باشد که پس از مراحل ثبت اختراع صورت می‌گیرد. این ورقه دلالت بر عدم سابقه ثبت اختراع دارد و چنانچه شخص یا اشخاصی نسبت به یک اختراع ثبت شده اعتراض داشته باشند و آن را از آنِ خود بدانند، می‌تواند به محاکم اقامه دعوی نمایند.

براساس‌ماده 46 قانون ثبت اختراعات، رسیدگی به دعاوی حقوقی مربوط به اختراعات در تهران صورت می‌گیرد حتی اگر متهم در خارج از تهران سکونت داشته باشد. در این موارد، تحقیقات مقدماتی در محل وقوع یا کشف جرم یا دستگیری متهم به عمل آمده و پرونده در تهران مورد رسیدگی قرار می‌گیرد. بنابراین قانونگذار براساس مصلحت، دعوای مربوط به اختراع یا علائم تجارتی را برای رسیدگی در تهران تشخیص می‌دهد و اگر جرم در خارج از حوزه استحفاظی تهران صورت گرفته و یا متهم در خارج از تهران دستگیر شده باشد، مراج قضات محلی موظف به رسیدگی مقدماتی پرونده هستند و سپس پرونده برای رسیدگی نهایی و صدور حکم به تهران ارسال می‌گردد.

اداره کل ثبت شرکت ها و مالکیت صنعتی بر اساس تبصره ماده اول طرح اصلاحی آیین‎نامه ثبت، عنوان شعبه مخصوص دفتر دادگاه شهرستان تهران را برای اجرای مفاد مواد 6 و 7 قانون ثبت علائم تجارتی و اختراعات در نظر گرفته است. مدیر اداره مذبور تصمیماتی را برای قبول و یا رد تقاضانامه‌های مربوط به ثبت شرکت‌های تجارتی، موسسات غیرتجارتی، علائم تجارتی و اختراعات اتخاذ و نامه‌های ثبت را امضا می‌کند.

ماده 7 قانون ثبت علائم تجارتی و اختراعات مقررکرده است برای رد تقاضای ثبت، باید ادله محکم نیز ارائه شود و متقاضی می‌تواند از زمان ارائه تصمیم رد به مدت 10 روز برای شکایت به رئیس محکمه اول ابتدای تهران مراجعه نماید.

بر طبق ماده 37 قانون ثبت، علائم تجارتی و اختراعات در صورتی که:

اختراع چیز جدیدی نباشد، قابل ثبت نیست.
وقتی که ورقه اختراع برای امور نقشه‌های مالی و اختراعات مخل نظم عمومی جامع، ترتیبات دوایی و فرمولها صادر شده باشد، قابل رد می‌باشد.
وقتی ابزار اختراع شده قابلیت عملی صنعتی یا کشاورزی نداشته باشد و تنها به لحاظ تئوری و علمی قابل استفاده باشد، مخترع نمی‎تواند ورقه اختراع دریافت نماید.
زمانی که مدت زمان 5 سال از صدور ورقه اختراع گذشته باشد و در این مدت هیچ اقدامی برای استفاده عملی از اختراع نشده باشد هر ذینفعی می‌تواند به مراجعه به محاکم قضایی در تهران، تقاضای صدور حکم برای ابطال ورقه اختراع صادر شده نماید.‌ با توجه به اینکه روش اعلامی، شیوه متداول در ایران برای ثبت اختراع می‌باشد، لذا هرگونه ادعایی در محاکم قضایی قابل رسیدگی می‌باشد.
حق رجوع به اسناد اختراعات ثبت شده

پس از ثبت و دریافت ورقه اختراع به نام متقاضی، اختراع در روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران منتشر می‌شود که براساس آن هر شخصی می‌تواند به اداره مالکیت صنعتی مراجعه و کتباً ملاحظه اسناد، اوراق و نقشه‌های مربوط به اختراع را تقاضا نماید. رئیس اداره مالکیت صنعتی می‌تواند در حین دستور ثبت، درخواست اجازه مشاهده پرونده اختراع ثبت شده را در حضور کارکنان اداره صادر نماید و چنانچه متقاضی نیاز به کپی برابر اصل از اسناد و مدارک داشته باشد، باید ضمن پرداخت هزینه‌های آن درخواست کپی را بصورت کتبی ارائه دهد. درخواست وی از طریق اداره تهیه و ضمن اخذ رسید به وی تحویل داده می‌شود.

ماده 42 قانون ثبت علائم و اختراعات مقرر کرده که با مراجعه به کلیه اسناد و مدارک ثبت اختراع، پس از صدور ورقه اختراع آزاد خواهد بود و هر کسی می‌تواند از اسناد و اوراق مربوطه با تادیه حقی که بر اساس نظامنامه مشخص شده، سواد و آگاهی کافی را کسب نماید.

درب ضد سرقت