دکتر محمدرضا رجبی شکیب:

«عشق مخدری است که اگر با سکس آمیخته شود معجون خطرناکی می شود.» این جمله را چند وقت قبل در پستی نوشته بودم و خیلی ها سوال کردند که یعنی چه.

اول: عشق از آن واژه هایی ست که هرکس در معنایی به کار می بردش. عشق به طبیعت، عشق به خدا و خلق خدا، عشق به مادر و... اما عشق در معنای علمی آن، یک نشانگان (سندرم) است. مجموعه ای از علایم که «به طور موقت» فردی را گرفتار می کند. وقتی شما روز و شب مشغولیت ذهنی نسبت به او دارید؛ وقتی در کنار او سرخوش اید و دور از او رنجور و افسرده؛ وقتی غیر از او کسی را نمی بینید و اگر او شما را نبیند، آوار اضطراب روی سرتان خراب می شود؛ شما «عاشق» او شده اید.

دوم: در چند دهه گذشته ثابت شده که عشق، نتیجه یک سری تغییرات در سطوح میانجی های عصبی در مغز است. سروتونین در یک جا پایین می آید و دوپامین در جایی بالا می رود و تستوسترون و آدرنالین و... در نهایت می شود عاشقی. مثل هر «عارضه» دیگری، بدن دوباره سعی می کند تعادل قبلی را برقرار کند، پس شور عاشقی هم بعد از مدتی فروکش می کند و قضیه تمام می شود. عشق، به معنای علمی آن، پدیده پایداری نیست. میشائیل هانکه هم در فیلمی که چند سال قبل به نام «عشق» ساخت و  در جشنواره ها ستوده شد، این واژه را در معنای درست اش به کار نبرده بود. پیرمرد و پیرزنی که سالها کنار هم بوده اند و این یکی که می میرد، آن یکی هم جان می دهد، عاشق به معنایی که گفتیم نیستند. یا عادت است، یا حس تعلق، یا صمیمیت. عشق نیست.

سوم: عشق پدیده بالقوه خطرناکی است. کسی که عاشق است، متعادل نیست. عشق مثل یک جور افیون است که سرخوشی می آورد؛ البته اگر عاشق مهجور نماند؛ وگرنه که درمانده و رنجور است و گویی که نیشی دور از او در استخوانش می رود. اما آیا کسی که نشئه است، در شرایطی هست که بتواند مهم ترین تصمیمات زندگی اش را بگیرد؛ مثلا ازدواج کند؟ من معتقدم که نه و به همین دلیل با هر ازدواج عاشقانه ای، به معنای کلاسیکی که گفتم، مخالفم. اگر می گویم عشق خطرناک است، دلیل اش همین است. از قدیم گفته اند عاشق کور است و کوری یعنی خطر در کمین؛ اما افسوس که عاشق سرخوش، نمی داند که نمی بیند.

چهارم: یکی از تغییرات نوروترنسمیتری  مهم در نشانگان (سندرم) عاشقی، افزایش تستوسترون است که هورمون افزاینده میل و توانایی جنسی است. عاشقان وقتی با معشوق به اتاق خواب می روند، بیرون بیا نیستند. حالا عاشقی را در نظر بگیرید که می خواهد به هر قیمتی؛ مثلا ازدواج؛ به معشوق برسد. همین  جوری هم این بنده خدا حالش خراب است و  قوه عاقله اش برای مهم ترین تصمیم زندگی اش، از کار افتاده. وقتی سکس هم می کند، اکسی توسین هم ترشح می شود که هورمون صمیمیت است و سپرها را می اندازد و آدمها را بیشتر به هم نزدیک می کند. حالا دیگر خودتان حساب کنید مواد سنتی و صنعتی با هم مخلوط شوند چه می کنند.

پنجم: ازدواج، تنها تصمیم خطرناکی نیست که می شود با عشق گرفت. بسیار دیده ام آدم هایی را که عاشق شده اند و بدون ازدواج، در رابطه ای مانده اند که هر روز گذشته، بیشتر آسیب دیده اند و روزی چشم باز کرده اند که عمری از آنها رفته؛ یا به خاطر عشق شان مسیر زندگی شان را عوض کرده اند و بعدها که عاقل شده اند، جز حسرت نصیبی نداشته اند. این درست که رابطه عاشقانه، یکی از لذت بخش ترین تجربه های زندگی است که معتقدم همگان هم شانس امتحان کردن اش را ندارند. اما کسی که الکل مصرف کرده و ظاهرا خیلی هم شنگول است، اگر پشت فرمان بنشیند، ممکن است زندگی خودش و دیگرانی را به فنا دهد.