شقاق مقعدی چیست؟شقاق (فیشر نام انگلیسی fissure) یکی از بیماری های نشیمنگاهی می باشد. این بیماری با چاک خوردگی، ترک و زخم به روی پوست مقعد و اطراف آن به وجود می آید.
این زخم ها معمولا کمتر از 1 سانتی متر(البته در مراحل اولیه) هستند. شکاف های ناشی از فیشر هرچند هم که کوچک باشند، مقعد دارای سیستم عصبی فراوان و حساسی است و همین امر سبب طاقت فرسا شدن درد ناشی از این بیماری می شود.زخم مقعد یا شقاق؟همانگونه که میدانیم، فیشر یا شقاق از نتیجه به وجود آمدن زخم های بسیار کوچک مقعد پدید می آید. ولی بیشتر افراد تصور می کنند زخم مقعد و شقاق دو بیماری متفاوت هستند. همین امر سبب می شود که درمان های خودسرانه و خانگی را آغاز کنند که موجب حاد شدن و عمیق تر شدن زخمها می شود.
شقاق دارای دو نوع حاد و مزمن است. زمانی که زخم های ناشی از این بیماری عمیق نشده، می توان آن را با استفاده از دارو بهبود بخشید؛ اما در مراحل بعد که بیماری پیشرفت میکند، درمان آن با دارو ممکن نبوده و روش های درمانی چون لیزر و عمل جراحی پیشنهاد می شود.شقاق حاداین نوع شقاق نوع رایج تر بوده و در دهانه مقعد و در بین چین خوردگی های این ناحیه به وجود می آید. این چین خوردگی ها گاهی به صورت طبیعی و پس از طی 5 الی 6 هفته خود به خود یا با استفاده از پماد و دارو از بین می روند.شقاق مزمناگر پس از چند هفته شقاق حاد درمان نشود، زخمها عمیق تر شده و به شقاق مزمن تبدیل میشود.
افرادی که دائما از یبوست رنج می برند یا رابطه مقعدی زیادی دارند بیشتربه این نوع مبتلا میشوند.
زخم مقعد یا شقاق؟همانگونه که میدانیم، فیشر یا شقاق از نتیجه به وجود آمدن زخم های بسیار کوچک مقعد پدید می آید. ولی بیشتر افراد تصور می کنند زخم مقعد و شقاق دو بیماری متفاوت هستند. همین امر سبب می شود که درمان های خودسرانه و خانگی را آغاز کنند که موجب حاد شدن و عمیق تر شدن زخمها می شود.علائم شقاق چیست؟در ادامه به معرفی برخی از شایع ترین علائم شقاق می پردازیم:

• خونریزی مقعدی
• درد
• سوزش و خارش مقعد
• زخم و ترک در اطراف و درون مقعد
• برآمدگی و تورم
• سوزش قبل از اجابت مزاج
• احساس ضایعه پوستی در مقعد
• در صورتیکه یکی از موارد بالا را مشاهده کردید بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.
  

علت و دلایل زخم یا شقاق مقعدیبه وجود آمدن شقاق دلایل متعددی دارد و ممکن است در هر فرد متفاوت باشد. اما زمانی که بر اسفنکتر داخلی بیش از حد فشار وارد شود، موجب اسپاسم و گرفتگی شده و کاهش خون را افزایش می دهد می دهد.
متداول ترین علتهای بروز شقاق، موارد زیر هستند:
یبوست
یبوست از بزرگترین عامل های آسیب رسان به راست روده و مقعد است. مدفوع خشک، بزرگ و سفت موجب فشار آوردن بر دیواره های روده شده و انواع بیماری ها را به وجود می آورد. شقاق نیز یکی از بیماری ها است. بنابراین هرچه مدفوع خشک تر باشد، میزان جراحت وارده بیشتر می شود.
اسهال
همانگونه که مدفوع خشک موجب آسیب و جراحت می شود اسهال های مکرر نیز موجب به وجود آوردن فیشر یا شقاق مقعد می شود.
بارداری یا زایمان
بارداری و زایمان نیز یکی از دلایلی است که خانمها را برای مبتلا شدن به شقاق آسیب پذیر می کند. هنگام بارداری و بخصوص در آخرین ماه های بارداری، فشار افزایش یافته و ترک در مقعد و کانال رکتوم به وجود می آورد.
رابطه مقعدی
همه ما میدانیم که مقعد خاصیت ارتجاعی نداشته و فشار زیاد موجب آسیب به آن می شود. بنابراین داشتن رابطه جنسی مقعدی چه برای خانمها و چه برای آقایان، خطر پارگی دریچه اطراف مقعد، شقاق و انواع بیماری های را افزایش می دهد.
عفونت های ناحیه تناسلی
عفونت هایی که از طریق ناحیه تناسلی انتقال می یابد نیز در بروز شقاق بی تاثیر نیستند. زگیل تناسلی، ایدز، کلامیدیا، سیفلیس از دسته این بیماری ها می باشند.چه افرادی در معرض خطر ابتلا به شقاق هستند؟

• افراد کم تحرک
• خانمهای باردار
• افرادی که دچار یبوست های طولانی هستند
• خاراندن بیش از حد مقعد
• افراد دارای رابطه مقعدی
• افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف
  

پیشگیری از شقاقهمیشه پیشگیری بهتر ازدرمان است! رعایت کردن برخی نکات ریز می تواند تا حد زیادی شما را از مبتلا شدن به شقاق نجات است خوب است آنها را بدانید.

• رعایت رژیم غذایی متعادل و حاوی فیبر
• تمیز نمودن مقعد پس از اجابت مزاج
• انجام ورزش به صورت مداوم و روزانه حتی پیاده روی به مدت20دقیقه
• نوشیدن آب به مقدار کافی
• نگه نداشتن مدفوع و اجابت مزاج به موقع
  

چه زمانی شقاق خطرناک است؟هنگامی که شما علاوه بر مشاهده علائمی چون خونریزی، درد، خارش، علائم دیگری چون سرگیجه، تهوع، تاری دید، کم ادراری، لختگی خون مشاهده کردید، سریعا به پزشک مراجعه نمایید.انواع روش های درمان شقاقروش های درمان شقاق بسته به شدت بیماری و شرایط جسمانی هر فرد متفاوت است. درمان های دارویی، عمل جراحی، لیزر و دیگر روشهای درمانی از جمله راه های درمان روش شقاق می باشند.درمان شقاق با لیزرهمانطور که میدانیم، لیزر یک روش درمانی نوین و بسیار پیشرفته است که در هر زمینه ای کارآمد است.
لیزر شقاق که به صورت سرپایی و در یک جلسه صورت می گیرد. این عمل که در یک ساعت و با استفاده از بی حسی انجام می شود، نتیجه 100درصد و بهبود کامل را در درمان شقاق به شما هدیه می دهد.
جراحی شقاق طبیعتا هنگام مبتلا شدن به شقاق، جراحی اولین راه درمان نیست! اما می توان به جراحی شقاق به عنوان یک راه درمان موثر نگاه کرد.این عمل از کمترین درد برخوردار است چرا که عمل با بی حسی با بیهوشی صورت میگیرد. تنها درد زمانی ایجاد می شود که پس از جراحی نیز شما یبوست داشته باشید یا زخم دچار عفونت شده باشد.
درمان با دارو و پمادشقاق در مراحل اولیه، با استفاده از دارو و پماد درمان می شود. بنابراین جدی گرفتن بیماری می تواند افراد را از درمان های پرهزینه و دشوار نجات دهد.
برخی پماد ها و داروهای شقاق را بررسی خواهیم کرد:
ام جی باریج درمان کننده زخم ها
پماد لیدوکائین بی حس کننده و ضد درد
پماد تتراسایکلین ضد درد، از بین برنده التهاب و قرمزی
پماد دیلتیازم کاهش دهنده سوزش، خارش و درد
پماد نیتروگلیسیرین افزایش دهنده جریان خون
پماد آنتی فیشر ضد التهاب و ضد درد
اگر پس از مصرف دارو ها و پماد های مربوطه علائم بیماری همچنان دیده می شد،استفاده از روشهای عمل جراحی و لیزر پیشنهاد می شود.درمان خانگیبی شک هنگام به وجود آمدن هرگونه بیماری بررسی راه های خانگی و آسان اولین قدم می باشد. شقاق نیز از راهکارهای خانگی و تا حدودی موثر برخوردار است.
برخی درمان های خانگی:

• مصرف مایعات فراوان
• پرهیز از مصرف غذاهای مضر
• مصرف غذاهای حاوی فیبر
• پیاده روی و ورزش
• پرهیز از زور زدن هنگام اجابت مزاج
• حمام سیتز
• حفظ بهداشت فردی
  

منبع: کلینیک نشیمنگاه