پرسش: من صاحب دو تا دختر دوقلو هستم که یکیشون یه مدت دچارحساسیت قسمت ناحیه تناسلیش شد و همینکه پوشکش رو باز میکردم شروع میکرد به خاروندن بدنش تا اینکه درمان شد و خوب شد وحالا بعداز گذشت چندماه هنوزم که هنوزه به محض اینکه پوشکش رو میخوام باز کنم تعویضش کنم شروع میکنه با دست به بازی کردن با بدنش... جوری شده که همسرم ناراحت میشه و میگه زود پوشکش کنم... من یکم نگران این موضوع هستم... چون قرارنیست که همیشه پوشکش کنم و این عادت تو سر دخترم تا کی هست؟
واقعا نمیدونم باید چه جوری این کارشو ترک بدم اگه امکانش هست مثل همیشه راهنماییم کنین. درضمن دخترم یک سال و نیمشه... وبعداینکه تازگیا اون یکی قلش هم بعضی اوقات همینکار خواهرش رو تکرار میکنه. نمیدونم اما فکرمیکنم از قل اولیش داره یاد میگیره. به هرحال این موضوع باعث ناراحتیم شده. باید چیکارکنم آقای دکتر؟
پاسخ دکتر رجبی شکیب:
گاهی رفتارهایی در بچه ها هست که «ما از آنها تعبیر می کنیم» به رفتارهای جنسی. در همه بچه ها هم ممکن است باشد، نه اینکه فکر کنیم مثلا اگر بچه ما این طور است، فرق دارد با دیگران، و مثلا کودک معصوم ما مستعد انحرافات جنسی است!
بچه ها ممکن است آلت تناسلی شان را تحریک کنند و طبیعتا لذت هم ببرند (همان پایانه های عصبی که در بزرگسالی برای درک لذت هست، در کودکی هم هست) و ما اسم این کار را بگذاریم خودارضایی، اما ماهیت این رفتار با رفتار جنسی بزرگسالان فرق دارد.
بچه ها تا حدود ۵-۶ سالگی، درکی از مفهوم سکس ندارند. آنها گاهی به صورت غریزی و گاهی به تقلید، رفتارهایی می کنند که از نظر ما نابهنجار است، اما برای آنها مثلا بازی کردن با آلت تناسلی، فرقی با ناخن جویدن یا مکیدن انگشت شان ندارد. همه این رفتارها می تواند برایشان عادت شود و کمی تا قسمتی هم از آن لذت ببرند. اما ما ناخن جویدن را می توانیم تحمل کنیم و خاراندن پوشک را نه!
در واکنش به همه این رفتارها، دو اصل را باید در نظر داشته باشیم:
۱- واکنش ما باید عادی باشد. به هر ترتیبی، اگر کودک متوجه شود که ما حساس شده ایم، احتمال اینکه آن رفتار تثبیت شود و کودک بیشتر به سمت آن رفتار برود، بیشتر می شود. اشتباه محض است اگر در برابر این رفتارها، عصبانی شویم و واکنش تند نشان دهیم و بچه را تنبیه کنیم.
۲- با همان برخورد نرمال، باید سعی کنیم حواس کودک را به موضوع دیگری پرت کنیم. بازی دیگری دربیاوریم و کاری کنیم بچه سراغ موضوع دیگری برود و رفتارش را ادامه ندهد.
اگر مدتی این دو اصل را رعایت کنید، در اغلب موارد، آن رفتار از سر بچه می افتد. اما اگر نشد، باید با یک روان شناس کودک مشورت کنید. گاهی اضطراب های کودک، او را هل می دهد به سمت این رفتارها. که البته باز هم مسئول این اضطراب ها، پدر و مادرهای عزیز هستند، نه بچه های معصوم.